‘Ik word er niet goed van dokter, ik heb me al drie dagen ziek gemeld. Kan ik niet een kuurtje krijgen?’ Twee verwachtingsvolle ogen staren me aan, boven de druipende neus. Een foto van opgehoest geelgroen slijm op de mobiel wordt aan me getoond, om meer kracht bij de vraag te zetten. ‘Ik zie het’, antwoord ik terwijl ik een korte blik werp op het niet al te fraaie plaatje, ‘laten we maar eens wat gaan nakijken’.
Met de stethoscoop worden de longen beluisterd, de thermometer gaat in het oor en de saturatiemeter op de vinger. Indien alles netjes is, wordt het een gesprek over ‘het is toch meestal een virus’ en ‘goed uitzieken’. Met een zoutoplossing-neusspray-recept en een let-goed-op-deze-alarmsymptomen-advies, verlaat de patiënt al hoestend weer de kamer.
Twijfel over wel of geen antibiotica starten
In de winterperiode zijn er dagen dat meer dan de helft van mijn spreekuur wordt gevuld met snotterende kinderen en volwassenen met een aanhoudende, slijm producerende hoest. In veruit de meeste gevallen gaat het om een beeld passend bij een virus. En zoals de meesten wel zullen weten, werkt antibiotica alleen tegen bacteriën en niet tegen virussen.
Laten we zeggen dat bij circa 10% van de patiënten met luchtwegklachten er een twijfel bestaat of het toch nodig is om een antibioticakuur uit te schrijven. Vroeger zouden we dan geneigd zijn de kuur mee te geven. Better safe than sorry, tenslotte. Met als gevolg, op de korte termijn nadelen voor de patiënt als maag- en darmklachten en op de lange termijn de ontwikkeling van antibioticaresistentie.
Tegenwoordig is er nog een andere efficiënte test die we kunnen uitvoeren om te kijken of we niet onterecht met antibiotica starten: de CRP-sneltest.
Wat is de CRP-test?
Kort gezegd, is de CRP-sneltest een vingerprik waarbij we de acute ontstekingswaarde in het bloed meten. Het voordeel van een vingerprik is niet alleen dat men dit in het algemeen minder spannend vindt dan een standaard bloedafname in de elleboog, maar ook dat de uitslag na 5 tot 10 minuten al binnen is. Tegenwoordig bieden veel huisartsenpraktijken deze meting zelf aan en anders is er wel een diagnostisch centrum in de buurt dat dit kan doen.
Let er op dat deze test niet uit de basisverzekering wordt vergoed, maar wordt betaald vanuit het eigen risico. Je hoeft niet te schrikken van het bedrag, het zal zo rond de vijf euro zijn. Mocht je de kosten precies willen weten, dan kan je die vooraf opvragen bij je eigen zorgverzekeraar.
Betekenis van de CRP-uitslag
- CRP < 20 mg/l: dit sluit een longontsteking vrijwel zeker uit. Lekker naar huis dus en uitzieken.
- CRP tussen 20 en 100 mg/l: een verregaande luchtweginfectie zou aanwezig kunnen zijn, maar het klinische beeld van de huisarts is bepalend of er een kuur nodig is. Met andere woorden, hoe afwijkend zijn de resultaten van het lichamelijk onderzoek in combinatie met de gepresenteerde klachten? De huisarts zal ook zijn wel/niet pluisgevoel moeten raadplegen.
- CRP > 100 mg/l: een longontsteking is goed mogelijk, in dit geval is het starten met een antibioticakuur zeker raadzaam.
Is de CRP-meting ook mogelijk bij kinderen?
Ja, dat kan. Echter, de CRP-sneltest is bij het vaststellen van een longontsteking bij kinderen, volgens de huisartsenrichtlijn, nog wel onvoldoende onderzocht. In de huisartsenpraktijk wordt deze meting soms gebruikt, al is het in mindere mate vergeleken met volwassenen.
Let wel, het beloop van de luchtwegklachten en het lichamelijk onderzoek wegen altijd zwaarder in de keuze voor de behandeling. Net zoals dit voor volwassenen geldt.
Tenslotte behandelen we niet de bloeduitslag, maar de patiënt zelf.
Reactie plaatsen
Reacties