Het is een bijzonder systeem, van mond tot kont, dat dagelijks ons voedsel omzet tot een welgevormde hoop van restjes. Het darmstelsel zou zichzelf bij een sollicitatie kunnen omschrijven als een harde werker, gericht op productie draaien en een tikkeltje gevoelig. Hoe houden we deze werknemer in ons lichaam zo gemotiveerd mogelijk? Het is belangrijk om zijn talenten en tekortkomingen op een rijtje te gaan zetten.
1. Darmbacteriën, de harde werkers
De darmen zitten vol met bacteriën die een goede of slechte invloed kunnen hebben op je ontlasting en algehele weerstand, ze zijn onderdeel van het microbioom*. Het microbioom zorgt voor bescherming tegen ziekteverwekkers en de vertering van vezels. Het mooie is dat je zelf invloed hebt welke bacteriestam je laat groeien in je darmen. Eet je vooral suikerrijke producten, dan voed je de slechte groep bacteriën en kan dit op den duur je gezondheid negatief beïnvloeden. Maar als je je focust op gezonde voeding dan keer je dit proces zelf weer om. Wellicht hoor je om je heen dat probiotica de oplossing is voor gezonde darmflora? Helaas is vooralsnog de kwaliteit van het wetenschappelijke bewijs hiervoor laag, met ook weinig bekendheid over de langetermijneffecten en -bijwerkingen. Mogelijk helpen de goede bacteriën in probiotica tijdelijk om klachten te verminderen (bijvoorbeeld tegen diarree tijdens antibiotica gebruik). Maar deze nieuwe bacteriestammen die je toevoegt aan je darmflora hebben geen kans op overleven als ze niet op een regelmatige basis worden voorzien van gezonde voeding. Zo snel als je ze naar binnen brengt met een drankje Yakult, zo snel zijn ze ook weer verdwenen als ongezonde voeding de basis vormt in je dagelijks eetpatroon.
2. De productie van ontlasting bevorderen
Men denkt bij een afwijkende ontlasting snel aan diarree, maar in de praktijk zie ik dat verstopping (obstipatie) veel vaker een probleem vormt. De Movicolon zakjes en Lactulose stroopjes gaan als warme broodjes over de toonbank bij de apotheek om de ontlasting weer zacht te krijgen. De apotheek zal hier misschien niet over klagen, maar ik hoop dat dit te voorkomen is met wat meer aandacht voor de darmen. De samenleving maakt het ons ook niet altijd makkelijk, zo is een fulltime zittend beroep totaal niet waar onze darmen evolutionair op ingesteld zijn. Om de ontlasting goed te houden is het van belang om de darmperistaltiek in beweging te houden, en hiervoor zal het lichaam zelf ook in beweging moeten komen. Dit houdt in: op alle dagen van de week minstens een half uur aan lichamelijke activiteit, zoals flink doorwandelen. Met daarnaast voldoende vochtinname (circa 1,5-2L/dag) en -daar komt-ie weer- een vezelrijke voeding (volkoren producten, peulvruchten, groente, fruit en noten).
Bij een normale ontlasting hoor je niet flink te persen. Mocht dit wel vaak nodig zijn, dan kan er een ander probleem naar voren komen: aambeien. Dit zijn bobbeltjes ter plaatse van de anus die kunnen jeuken, pijn doen of bloeden. Mocht je er één hebben, geen paniek, ze gaan meestal vanzelf weer weg
3. Aandacht voor gevoeligheid
Zoals eerder benoemd, is het darmstelsel een gevoelig orgaan. Waar de één bij stress standaard hoofdpijn krijgt, heeft de ander altijd last van de darmen. Buikkrampen, te dunne ontlasting of een opgeblazen gevoel komen hierbij vaak voor. ‘Het prikkelbare darmsyndroom’ is een algemene benaming indien men hier regelmatig last van heeft. Het kan een behoorlijke stoorzender gedurende de dag zijn. Mocht je dit herkennen, dan is het verstandig dit met de huisarts te bespreken. Vaak spelen meerdere factoren mee die je darmen van slag kunnen maken en daarom is het goed om een week de klachten te noteren en dit mee te nemen naar de arts. Samen met de arts kijk je welke triggers er bij jou spelen en welke aanpak het beste hiervoor werkt. Er zijn veel behandelmogelijkheden mogelijk, denk aan begeleiding van een diëtist, stress vermindering, medicatie en psychologische therapie.
Soms is er sprake van een ander soort overgevoeligheid van de darmen: de klachten ontstaan dan na het innemen van een specifiek voedingsmiddel (o.a. pittig eten, cafeïne, alcohol, melkeiwit). Een lactose-intolerantie (overgevoeligheid voor melkeiwit) kan via bloedonderzoek onderzocht worden. Daarnaast is een eliminatiedieet een goede optie om te kijken of er sprake is van een voedselovergevoeligheid. Hierbij neem je voor zes weken producten met het bestanddeel, waarvan je vermoed dat je de klachten krijgt, niet meer in. Worden de klachten minder, dan herintroduceer je na zes weken langzaamaan het ingrediënt weer in je voedingspatroon. Komen de darmklachten direct weer terug, dan weet je dat je dit voortaan beter kunt vermijden. Let op dat er met overgevoeligheid iets anders wordt bedoeld dan een allergie. Bij een echte allergie kan je na inname van een voedingsmiddel jeukende huiduitslag, benauwdheid of zwelling in de mond krijgen. Dit vergt een andere, snelle aanpak. Mocht je deze klachten ervaren zal je dan ook direct met een huisarts contact moeten opnemen.
Dagelijks darm-onderhoud
Kortom, als eigen baas van je buik, zal je dagelijks jouw hard werkende spijsverteringskanaal moeten blijven stimuleren door aandacht te hebben voor bovenstaande punten. Zo houd je de productie draaiend, verhoog je je weerstand en voorkom je ongemak. Dat lucht op!
* microbioom: het geheel van micro-organismen dat zich in het maag-darmstelsel bevindt
Reactie plaatsen
Reacties